Vogelvrije Vrienden

Vogelvrije Vrienden, een waargebeurd verhaal

Waarom dit boek?

Het boek komt uit een stapel jonge lijsters uit 1994 die ik via mijn oom heb gekregen. Ik vroeg me af of de manier van schrijven is veranderd sinds achttien jaar geleden. En ik heb Vogelvrije Vrienden uit de stapel gekozen omdat de titel ‘Vogelvrije Vrienden’ niet echt past bij de granaten en kogels op de voorkant van het boek.

Het is een waargebeurd verhaal wat gebaseerd is op een klooster in Guatemala dat is beschoten. In het begin van het boek staat dat het recent is gebeurd, en omdat de eerste uitgave in 1991 was zal het wel afspelen rond 1990.

Waarover?

Carlos is een dertien jarige, indiaanse jongen uit Zuid-Amerika dat na de moord op zijn ouders naar zijn tante is gebracht. Hij gaat terug naar zijn geboortedorp maar na een lange reis is zijn dorp een spookstad. Ook de klooster waar Tante Brenda hem naartoe heeft gestuurd gedragen de nonnen zich angstig; de indianen willen staken. En de politie houd de klooster in de gaten omdat ze ook indianen helpen.

Het thema gaat over verzet in een dictatuur en de geweld. Ook speelt racisme een grote rol in het boek wat blijkt uit dit stukje; “Het personeel woonde achter in de tuin. In een schuurtje met een betonnen vloer en slechts één raampje. Carlos dacht dat hier het tuingereedschap in werd opgeborgen. De familie moest om dit misverstand hartelijk lachen.” Dit is een fragment waarbij Carlos op bezoek gaat bij een rijke familie, het personeel daar waren Indianen en ze werden gebruikt als slaven.

Een ander voorbeeld is de ochtend nadat de klooster beschoten wordt. “Het schieten had lang geduurd. Urenlang voor zijn gevoel. En zo onverwacht als het was begonnen, zo plotseling was het opgehouden. Op dat moment hadden de priesters nog op de grond gelegen. Wat er daarna was gebeurd kon hij zich niet herinneren. Waarschijnlijk was hij in slaap gevallen.” Dit stukje illustreert hoe bang hij geweest had moeten zijn toen het leger de klooster bekogelde met granaten en kogels, zo erg dat hij buiten bewustzijn raakte.

Een bus zoals omschreven in het boek.

Kan jij je voorstellen dat zoiets jouw overkomt? Het was daar toen volkomen normaal dat je zonen plotseling verdwenen ontvoert door de leger. Carlos leeft in zo'n soort wereld.

Carlos ging bij zijn tante wonen in Hoofdstad nadat zijn oom heb daar heeft gebracht toen zijn ouders vermoord waren door het leger. Carlos is een jongetje dat snel leert en de lessen van zijn tante serieus toepast op zijn leven. Dat Carlos alle wijze lessen van zijn tante heeft onthouden laat zien hoe erg hij haar vertrouwd, ik persoonlijk luister ook naar wat mijn moeder zegt want; ze heeft meer ervaringen gehad en ze wilt dat ik een goeie volwassen wordt. Lezers zullen geheid denken dat hij een goeie jongen is dat naïef is. Wanneer hij een ouwe man ontmoet in de bus verteld de man dat die toerist bedrogen is, en Carlos gaat kijken hoe hij is bedrogen. Nieuwsgierig en onschuldig met een ruim beeld over de wereld. Ik begrijp hem en zijn acties volledig.

Schrijfstijl?

“’Heb je dat nog nooit eerder gezien?’ Fernando keek hem aan met een blik van Hou-Je-Me-Voor-De-Gek? Vol ongeloof keek hij nog eens naar buiten. ‘Ze gaat zomaar zitten en hups…?’ Carlos knikte.” Is een citaat uit het boek. De dialogen tussen kinderlijke figuren in het boek en de monologen van Carlos worden op een manier gescheven hoe bijna elke dertien jarige kind zal praten. Het is een chronologisch geschreven boek met soms flashbacks. De volwassen praten soms geheimzinniger en Carlos begrijpt ze vaak niet helemaal.

Vraag;

Nadat Carlos Frits (a.k.a Fernando) ontmoette op het perron was Fernando verbaast dat die vrouw toiletteerde naast het stationsgebouw (zie citaat 'schrijfstijl?'). De vrouw had geen toilet en mensen konden haar zien. Het is daar een natuurlijk iets waar niemand van opkijkt, maar zal jij hetzelfde doen? Of zal je het anders oplossen?

Een straat in Guatemala

Stemming;

Tijdens het lezen van het boek kreeg ik, omdat de verteller de hoofdpersoon is, een gevoel van medelijden voor de personen die Carlos tegenkwam. Zoals toen Carlos zag hoe een Amerikaanse toerist niet zijn paspoort uit zijn tas mocht halen tijdens de paspoort controle op de bus, de toerist moest mee met de politie maar werd uiteindelijk toch terug gebracht naar de bus. Maar toen hadden chauffeur en de agent toen zijn geld aftroggelt, het was bedrog. Het was duidelijk dat onder invloed van de rijke klasse de leger, politie en regering corrupt was.

Ook merkte ik grote contrast is het verschil van de stemming; op het ene moment is het een luide, drukke trein,bus of plein, en een ander moment ben je in een spookstad!

Moraal;

Ik wist niet dat Zuid-Amerika zo te lijden had onder de corruptie, en het zal zeker op meer plaatsen voordoen. Dan vraag ik me af hoe je zulke corruptie kan stoppen? Ja zeker, je kan alle rijke families uitmoorden, maar ben je dan niet net zo laag gezakt als hun? Zal geschiedenis het niet zien als een tragische gebeurtenis? In deze boek leer je veel over hoe de situatie toen was in Zuid-Amerika. Over hoe het in de leger eraan toe ging, hoe plunderen in het leger toegestaan was, en zelfs de politie door rood reed voor geen reden. Zoals Carlos al opmerkte in het boek; Alles is omgekeerd, onschuldigen worden bestraft en schuldige komen ermee weg.

vraag;

Aan het eind van het boek wordt er verteld dat niet alles waar is. En sommige dingen zijn geschreven zoals hoe de auteur Gijs Wanders dacht dat het vaker geldt. Wat denkt u wat niet waar is in het boek? 

Gijs Wanders, journalist, schrijver en tot 2005 presentator bij NOS

Vergelijking met 'de zelfmoordclub';

Dit boek komt dichterbij de waarheid van een normale jongen. In het andere boek las ik over mensen die zichzelf zielig vinden terwijl Carlos veel slechter af is en toch meer compassie heeft met anderen. In weinig tijd maakt hij veel dingen mee en hij is mentaal veel sterker dat de mensen in het boek 'de zelfmoordclub'. Ik vindt dit boek persoonlijk veel beter